Ana içeriğe atla

Yeni cumhurbaşkanının şaşırtan darbesi

Geçtiğimiz hafta İsrail sınırı yakınında on altı Mısırlı askerin ölümü ile sonuçlanan saldırı, Mısır’ın üvey çocuğu Sina’nın Ortadoğu’nun stratejik öneme sahip bölgelerinden biri olduğunu bir kez daha gösterdi. Bu saldırı, Mısır’ın yeni cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin ulusal güvenlik konusundaki ilk önemli sınavı, ayrıca Müslüman Kardeşler’in seçim zaferinden sonra Mısır-İsrail ilişkilerinin geleceğiyle ilgili ilk test oldu.
6 Gün Savaşında İsrail tarafından ele geçirilen Sina Yarımadası 1982 yılında tamamen Mısır’a teslim edilmiş, 1979 İsrail-Mısır Anlaşması’na göre de silahsızlandırılmıştı. İki ülke barışının simgesi olarak görülen bu bölge turizm ile kalkınırken, Mısır Hükümetinin Sina’daki yatırımlarda etnik olarak farklı olan yerel halk yerine diğer Mısırlıları tercih etmesi, zorlu bölgeyi çok iyi tanıyan Bedevilerin para kazanmak için kaçakçılığa yönelmesini hızlandırdı.
Diğer taraftan 2005 yılında İsrail’in Gazze’den tek taraflı çekilmesi, uluslararası terör örgütlerinin iştahını kabartan ve Sina’ya ‘yatırım’ yapmalarını başlatan ana gelişme oldu. İsrail-Mısır ablukasından sonra Gazze ekonomisinin bel bağladığı tüneller, ticaret dışında insan ve silah kaçakçılığıyla öne çıkarken, turizmden uzaklaşan Bedeviler için de en önemli gelir kaynağı haline geldi.
Arap Baharının başlamasıyla güvenlik boşluğu yaşanan Sina’da küresel terör örgütleri güç kazanıp birkaç yıl öncesine kadar dindar bile olmayan Bedevilerden kendilerine birer ordu kurdu. Libya’dan kaçırılan silahlar ise Bedevilerin eline geçti.
İsrail Ordusu’nun sınırı geçmeye çalışan teröristleri durdurabilmesi önemli bir başarıyken, teröristlerin Gazze destekli olması Mısır ile yakınlaşmaya başlayan Hamas için büyük bir darbe oldu. Ablukayı hafifletmeye söz veren Mursi, bu saldırı sonrasında Gazze sınırını kapattı, Bedevilerle anlaşarak Gazze’ye açılan tünelleri yıkmaya başladı.
Saldırının ardından görevden alınan Mısır İstihbarat Şefi, İsrail’den saldırı konusunda uyarı geldiğini itiraf etti. İsrail’in bölgenin boşaltılmasını tavsiye etmesi ve Mısır’la böyle bir bilgiyi paylaşması, Müslüman Kardeşler ve Hamas’ın saldırıda Mossad’ın parmağı olduğu iddialarını çürütüyor.
Teröristler Mısır askeri üniformaları ile saldırıyı gerçekleştirirken, amaçları İsrail’in kayıp vermesini ve Mısır’a karşı bir operasyon düzenlemesini sağlamaktı. Böylece iki ülke ilişkileri bozulacak, beklenenin aksine henüz din devleti ilan etmemiş Mursi yönetimi zor duruma düşecekti. Ancak saldırıda İsrail’in hiç kayıp vermemesi Mursi’nin ‘İsrail’in koruyucusu’ tenkitini almadan teröristlerle savaşmasını kolaylaştırdı.
Bu saldırı, İsrail ve Mısır arasında Mübarek dönemindeki askeri ve istihbarat ilişkilerinin devam ettiğini ve Sina’daki teröre karşı iki ülkenin beraber hareket ettiğini de gösterdi. Hatta iki ülke arasındaki işbirliği daha da güçlendi. İsrail, Mısır’ın bölgeye asker, silah ve helikopter sevkiyatına yeşil ışık yaktı. Böylece Mısır Sina’da 1979’dan beri en güçlü konumuna ulaştı ama daha da önemlisi bu avantajını İsrail’e saldırmak için kullanmadı.
Egemenliğe saldırı olarak tanımladığı olayın ardından Mursi, üst üste yaptığı operasyonlarla bölgenin kontrolünün Mısır’a ait olduğunu herkese ilan etti. Halk baskısı da eklenince ordu bile gittikçe güçlenen Mursi’ye karşı duramadı. Savunma Bakanı ile Genelkurmay Başkanı emekliye sevk edilirken cumhurbaşkanının yetkilerini kısıtlayan yasa da kaldırıldı.
Hamas ve Mısırlı generaller bu gelişmelerde en büyük kaybedenler olurken, ülkesinde ipleri eline alan Mursi ve görevini yerine getiren İsrail-Mısır Anlaşması en büyük kazanan oldu. Ordu baskısı ve kısıtlanmış yetkilerden kurtulan Mursi ise artık gerçek anlamda Mısır’ın cumhurbaşkanı oldu. Üstelik zayıflatılan ordu yönetimi ile Mursi’ye karşı darbe olasılığı da zayıfladı.
Mısır’ın geleceğinin şekilleneceği bu kritik dönemde Mursi’nin önünde artık sadece Müslüman Kardeşler’in din devleti kurma ideolojisine bağlı kalma veya seçim sonrasında söylediği gibi “Herkesin başkanı olma” vaadini gerçekleştirme arasında seçim yapmak kaldı.


Karel VALANSİ - Objektif

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

“We are Beyond What I Had Dreamed of When I Moved to Dubai”

Cem Habib  We talked about how the peace deal between Israel and the United Arab Emirates affected the Jewish life in the Emirates, with the investment manager Cem Habib, who has been living in Dubai since 2016, and who is one of the founding members of the Jewish Council of Emirates (JCE), the first officially recognized Jewish community of the UAE. How long have you been living in Dubai? What influenced you in deciding to live here? I moved to Dubai in 2016, before I had been living in London. My customer base at that time was in Kazakhstan and it had gotten harder commuting there from London every month after 6 years. There were three direct flights between Dubai and Kazakhstan, every day, with a flight time of less than 4 hours. To improve our quality of life and to spend more time with the kids, we moved to Dubai. When moving, how could you overcome the thought “As a Jew, will I be comfortable living in an Arab country with my family?” I talked to my friends from different countri

Survivor Hayim’in gerçek dünyası - Söyleşi

Hayim, çok sevdiğim bir arkadaşımın kuzeni. Aklı başında, ne istediğini bilen biri. Askerlik dönüşünde ani bir kararla Survivor yarışmasına katıldığını duyduğumda çok şaşırmıştım. Pek spor yapmayan, atletik olmayan biri neden zor koşullarda, dayanıklılık, irade ve güç isteyen bir televizyon programına katılır? Bunları konuşurken, sayesinde takip etmeye başladığım Survivor ile ilgili tüm merak ettiklerimi de sordum; kameralara yansımayan gizli bir tuvalet var mıydı, ya da yayın bitince gidilen lüks bir otel? Begüm’le arasında bir yakınlaşma oldu mu, Merve neden pişman oldu yarışmaya katıldığına? İşte Sabah Gazetesinden Yüksel Aytuğ’un teşekkür ettiği, seyircilerin filozof olarak tanımladığı Hayim ve Survivor yarışmasının bilinmeyenleri… Survivor maceran nasıl başladı? Katılmak nereden aklına geldi? Arkadaşlarımla uzun süredir Survivor’u takip ediyorduk. Hep katılmak istiyordum ama televizyona çıkmak beni korkutuyordu. Geçen sene iki yakın arkadaşım Dominik’e gittiler. Yarışmacıları

The one question people asked me when I got home from Turkey - Tami Sussman

If I had been handed a hundred dollars for every Australian Jew who asked me if I was worried about travelling to Turkey in July due to antisemitism, I would have been able to fly business class. Qantas business class. Add another hundred for every Jew who asked me how I could justify supporting the Turkish economy in the current climate and I could have made it a return flight.  Instead, I found myself wedged between my screaming children in economy with separate  Bluey theme songs blasting through unsynced iPads, reassessing every life choice that had brought me to this point. Reproducing with their half-Turkish Sephardi father Yosi “because he is very good looking” suddenly seemed like a questionable decision made by a naive 30-year-old who didn’t consider the inevitable trip we’d have to make in order for the children to meet their great grandmother, aunts, uncles and cousins who don’t travel further than Madrid.  The honest truth is yes, I was worried about antisemitism. I had rea