Ana içeriğe atla

Yankı odaları

İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, Türkiye’de Kutuplaşmanın Boyutları Araştırması’nın 2017 sonuçlarını açıkladı. Hani dilimizden düşürmediğimiz kutuplaşma gerçekte var mı, düşündüğümüz kadar vahim mi diye merak ediyorsanız, araştırmanın birçok çarpıcı bulgusu var. 17 Kasım-20 Aralık 2017 tarihleri arasında, 16 ilde, 18 yaş üstü 2004 kişi ile yüz yüze gerçekleştirilen görüşmelerle bu sonuçlara ulaşıldığını not ederek, önce toplumdan başlayalım.
Din her yönüyle Türk halkını etkiliyor. İlk ve orta öğretimde din dersinin zorunlu olması desteklenirken, ‘bilim ile çelişse bile din her zaman doğrudur’ diyenlerin oranı %55.2. ‘Bir insan dindarsa ahlaklı olur’ diyenlerin oranı ise %46 olarak sonuçlara yansımış. En büyük azınlık ise kadınlar. “Eğer ülkede insanlar iş bulamıyorsa çalışmak kadınlardan çok erkeklerin hakkıdır” düşüncesine onay verenler %49.7. Araştırmalar aksini gösterse bile, çalışan kadının çocuğunun bundan zarar göreceği düşüncesi araştırmaya katılanlar arasında (%55) ağır basıyor.
Katılımcılar kendilerini en yakın AKP’ye (%43.4), en uzak HDP’ye (%52.7) hissediyorlar. 18-29 yaş arası gençlere bakıldığında ise kendilerine en yakın buldukları parti, İYİ Parti (%41.8) ve MHP (%36.1).
Türkiye’de derin bir kutuplaşma mevcut, özellikle siyasi anlamda. Parti seçmeni kendilerine en uzak hissettikleri partinin seçmeniyle arasına sosyal bir mesafe koymaktan yana. Ne kız alıp vermek istiyor (%78.7), ne çocuklarının birlikte oynamasını (%68.4). Onunla iş yapmak da istemiyor (%73.7), komşu olmak da (%69.6).
Kendisine en uzak gördüğü parti taraftarına karşı ahlaki bir üstünlük de hissediyor. Tüm olumlu nitelikler kendi partisinin taraftarlarında toplanırken, tüm olumsuzlukları karşı tarafa yüklüyor. Bu durum siyasal haklara yönelik hoşgörüye de yansıyor. O grubun basın açıklaması yapması, yürüyüş veya toplantı düzenlemesi, eğitim talepleri olması uygun görülmüyor. Hatta katılımcıların yarısı (%50) telefonlarının güvenlik nedeniyle dinlenmesini destekliyor.
Siyasi tartışmalar ancak aile (%63.9), arkadaş (%57.1) gibi yakın çevrede yapılıyor. Kamuya açık alana açıldıkça bu azalıyor. Özellikle sosyal medyada (Facebook %26.7, Twitter %23.8) bu oran gittikçe düşüyor. Bu tartışmalarda aile (%87) ve yakın arkadaşların (%81.2) kişi ile zaten benzer fikirde olduğuna da dikkat çekmek gerek.
Bilgi kaynağı öncelikle televizyon (%79.9), ardından arkadaşlar (%56.3) ve akıllı telefon (%52.5). Her kesim daha tarafsız olduğunu düşündüğü kendi medyasını (gazete ve tv kanalı) takip ediyor.
Ordu (%74.2), Cumhurbaşkanlığı (%57.2), Üniversiteler (%56.6) ve hükümet (%56) en çok güvenilen kurumların başında geliyor. En beğenilen liderler ise Recep Tayyip Erdoğan (5.6/10), Binali Yıldırım (4.4/10) ve Devlet Bahçeli (3.6/10).
Siyasi hafızadaki en fazla kırılmaya yol açan olaylar 15 Temmuz darbe girişimi (%42.4), Kürt sorunu (%34.9), Gezi protestoları (%27.1) olarak sıralanıyor. Ancak seçilen bu olaylar, parti aidiyetine göre değişiklik gösteriyor. Bu da siyasi kutuplaşmanın, farklı bir tarihçenin varlığını gösteriyor. Parti bazında bakıldığında, AKP ve MHP için 28 Şubat muhtırası, Gezi, 15 Temmuz, CHP için 15 Temmuz, 17-25 aralık yolsuzluk suçlaması daha önemli. İYİ Parti Balyoz-Ergenekon davalarına, HDP ise 1980 darbesi ve Kürt sorununa diğer partilere nazaran daha fazla önem vermekte.
Türk halkı en çok terör saldırısından (%89), ekonomik bir krizin çıkmasından (%88.2) ve ülkenin yakın komşusuyla savaşa girmesinden (%84.5) endişe duyuyor. Türkiye’nin en önemli sorunu ise ekonomi ve işsizlik (%51). Güvenlik ve terör (%36.8) ikinci sırada.
Dış politikada ise “Türk’ün Türk’ten başka dostu yoktur” düşüncesi (%20.4) ağırlığını koruyor. Azerbaycan (%28.4) değişmez dost oluyor, onu Rusya (%12.1) takip ediyor. En büyük tehdit algısı ise ABD (%54.3) ve İsrail (%14). Ciddi bir şekilde Sevr (Sèvres) Sendromu yaşadığımız araştırmanın sonuçlarına yansımış. Avrupalı ülkelerin Türkiye’yi bölüp parçalamak istediğini düşünenlerin oranı %87.6. AB üyeliği için yapılan reformları kapitülasyonlara benzetenler ise %77.3. Avrupalıların hala Haçlı ruhu ile hareket ettiğini düşünenler de %77.6.
Parti aidiyeti kişinin kimliğini bu denli etkisi altına almışken, herkes kendi küçük adacığında yaşamaya başlamış. Kendi gibi düşünen kişilerle birlikte oluyor, görüşüne yakın gazeteleri okuyor, televizyon kanalını izliyor. Sosyal medyadaki çevresi de kendi gibi düşünenlerden oluşmuş. Dolayısıyla farklı bir gerçek, farklı bir bilgi kabul görmüyor. Farklı gördüğünü dinleme, anlama ve empati kurma yeteneği azalmış. “Biz” daha vatansever, onurluyuz, zekiyiz, cömert, açık fikirliyiz ve ülke yararına çalışıyoruz derken, “Onlar” daha zalim, ikiyüzlü, bağnaz, kibirli, bencil ve ülkeye tehdit oluşturuyorlar, deniyor. Bu kadar derin bir siyasi kutuplaşma yaşanırken, toplumun hemfikir olduğu konu yok mu? Tek bir konu var; Suriyeliler ülkelerine geri gönderilmeli. Güler misin, ağlar mısın…
Karel Valansi, Şalom Gazetesi 8 Şubat 2018 http://www.salom.com.tr/haber-105840-yanki_odalari.html

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Survivor Hayim’in gerçek dünyası - Söyleşi

Hayim, çok sevdiğim bir arkadaşımın kuzeni. Aklı başında, ne istediğini bilen biri. Askerlik dönüşünde ani bir kararla Survivor yarışmasına katıldığını duyduğumda çok şaşırmıştım. Pek spor yapmayan, atletik olmayan biri neden zor koşullarda, dayanıklılık, irade ve güç isteyen bir televizyon programına katılır? Bunları konuşurken, sayesinde takip etmeye başladığım Survivor ile ilgili tüm merak ettiklerimi de sordum; kameralara yansımayan gizli bir tuvalet var mıydı, ya da yayın bitince gidilen lüks bir otel? Begüm’le arasında bir yakınlaşma oldu mu, Merve neden pişman oldu yarışmaya katıldığına? İşte Sabah Gazetesinden Yüksel Aytuğ’un teşekkür ettiği, seyircilerin filozof olarak tanımladığı Hayim ve Survivor yarışmasının bilinmeyenleri… Survivor maceran nasıl başladı? Katılmak nereden aklına geldi? Arkadaşlarımla uzun süredir Survivor’u takip ediyorduk. Hep katılmak istiyordum ama televizyona çıkmak beni korkutuyordu. Geçen sene iki yakın arkadaşım Dominik’e gittiler. Yarışmacıları

Democratya!* İsrail’de Kırmızılı Kadınların Direnişi

2022 yılı sonunda göreve başlayan, Binyamin Netanyahu liderliğindeki yeni hükümet, İsrail tarihinin en aşırı sağcı ve dindar partilerinden oluşuyor. Bu koalisyon, kuruluşundan bu yana kendini Orta Doğu ’ nun tek demokrasisi olarak tanımlayan İsrail’in geleceği ve demokratik yapısı için büyük bir tehdit oluşturuyor. Bu tehditler bir çok farklı koldan ilerliyor.    Netanyahu ’ nun uzun süredir basını kontrol altına alma çabası demokrasinin ifade özgürlüğü ilkesini tehdit ediyor. Filistinliler dahil azınlık gruplarının, LGBTQ+ toplumunun ve kadınların kanun önünde eşitliğini ihlal edecek yasa tasarıları , demokrasinin bir diğer önemli prensibi olan eşit haklar ilkesini tehdit ediyor. İsrail ’ de yürütme ve yasama erkleri her zaman hükümet tarafından kontrol edilmekte. Yüksek Mahkeme, iktidar partilerinin gücünü kontrol eden ve anayasa görevini yerine getiren Temel Yasaların uygulanmasını güvence altına alan tek  kurumdur. Ancak yeni hükümet yasama üzerinde sınırsız güç sahibi olmak için Y

Yahudi Cesaret Ödülü üzerine

24 Haziran 2018 seçiminde CHP’den Cumhurbaşkanı adayı olan Muharrem İnce, 16 Ağustos’taki Twitter paylaşımlarıyla isim kullanmadan hükümete yönelik eleştirilerini sıraladı. Bu eleştirilerinin arasında “Siz, yaptığınız hizmetlerle Yahudi Cesaret Ödülüne lâyık görülen ve bu ödülü kendine lâyık görenlersiniz” ifadesine de yer verdi.  İnce’nin bu paylaşımı bu konudaki ilk çıkışı değildi. Geçtiğimiz yılın Aralık ayında, partisinin Yalova Merkez İlçe 10. Olağan Kongresi’ndeki konuşmasında da “Dünyada ‘Yahudi Cesaret Ödülü’ ya da diğer adıyla ‘Davut Yıldız’ı alan tek Müslüman, Recep Tayyip Erdoğan’dır,” demişti.  İnce, 2013 yılında yaptığı bir başka konuşmada ise bu sefer Türkiye’nin Rum vatandaşlarını kızdırmıştı. “Atatürk olmasaydı, (…) adınız Ahmet, Hasan, Hüseyin olmazdı, Dimitri, Yorgo olurdu. Bunları doğru bilmeleri lazım” demiş, gelen tepkilerin ardından Twitter hesabından “Benim gibi askerlik yapan, vergi veren, Cumhuriyet’e inanan, vatandaşımız olan Yorgo ve Dimitri’leri kastetm